Strijd om ultrarijke Belg barst los

Nieuwe adviesdiensten voor zeer vermogenden schieten als paddenstoelen uit de grond. De massale overdracht van familiale bedrijven naar de volgende generatie vuurt de markt aan. 'En dan beschikt de verkoper opeens over een grote som geld.'Nieuwe adviesdiensten voor zeer vermogenden schieten als paddenstoelen uit de grond. Vermogensadviseurs lonken naar ultrarijke BelgenVermogensadviseurs lonken naar ultrarijke Belge

Vermogensadviseurs lonken naar ultrarijke BeBank Degroof Petercam is een family office aan het opbouwen. Het gaat om een nieuwe dienst die familiale vermogens van tientallen miljoenen euro’s bij financiële kwesties zal begeleiden, vanuit Luxemburg en Brussel. 

‘De family office, die mogelijk een aparte vennootschap krijgt, komt er op vraag van de meest vermogende klanten van de bank’, zegt Thomas Peperstraete, de ex-CEO van The Royal Properties, die de family office zal leiden. ‘Het gaat doorgaans om ondernemers of ex-ondernemers die hun patrimonium willen beheren met een zeer lange termijn als perspectief.'

'Maar we staan ook open voor niet-klanten en opereren onafhankelijk van de bank. Het verschil? Een family officer zit naast de klant, terwijl een bank tegenover de klant zit. Als we vinden dat de klant een deel van zijn vermogen beter naar een andere bank verhuist, zullen we hem dat ook zeggen.’ 

Ook 'wealth office' bij KBC

Ook KBC lonkt naar de ondernemer die een aanzienlijk vermogen opgebouwd heeft via zijn bedrijf. De Vlaamse bank- en verzekeringsgroep richtte vijf jaar geleden een wealth office op voor portefeuilles boven 5 miljoen euro. Die dienst telt 40 werknemers.

KBC opent nu een nieuw front via zijn beurshuis KBC Securities. De divisie Family Office Advisory Group gaat de gevestigde ondernemer ‘gepersonaliseerde oplossingen aanbieden voor zijn bedrijf en zijn family office’. Dat kan zowel gaan over de oprichting als over de verkoop van zijn bedrijf.

BNP Paribas, de moedergroep van BNP Paribas Fortis, trekt voluit de digitale kaart. Zijn afdeling Wealth Management lanceert ‘The Leaders Connection’, een smartphone-app voor ultrarijke ondernemers wereldwijd. Dat moet hen toelaten op een veilige manier beleggingsideeën uit te wisselen en co-investeerders te vinden.

Discrete buitenlanders

Niet alleen de banken, waaronder discrete buitenlandse spelers als Lombard Odier, dingen naar de hand van de vermogende ondernemers. Een waaier van accountants, advocaten, consultants, vermogensbeheerders en family offices bieden hun diensten aan.

Sommige zakenfamilies willen evenwel geen externe pottenkijkers en laten hun vermogensbeheer over aan een interne vertrouwensman, zoals de financieel directeur van het familiebedrijf. CEO Rudi Deruytter van CKV Bank, die in handen is van de textielfamilie De Clerck, is tegelijk family officer van Dominiek De Clerck.

‘Er is een fragmentering van de markt aan de gang’, bevestigt Kristof Verhoeven van C&V Family Office, een vermogensadviseur die die naast bekende en minder bekende ondernemersfamilies uit Antwerpen, Limburg en Vlaams-Brabant ook topsporters en mensen uit de entertainmentsector begeleidt.

‘Maar elkaars werk moeten we nog niet afsnoepen. We werken vaak in opdracht van advocaten- en accountantskantoren. Er is werk genoeg in zo’n welvarende regio als Vlaanderen. Er staat 260 miljard euro op de Belgische spaarboekjes, dat zegt genoeg.'

'Na al die jaren word ik nog steeds verrast door de grote bedragen die nieuwe klanten bezitten. Naast de oude vermogens is ook een jonge generatie in opgang. Het gaat bijvoorbeeld om succesvolle ICT- of biotechondernemers, die de structurering van hun privéfinanciën volledig uitbesteden.’

De financieel adviseurs komen almaar meer op elkaars terrein. De accountantgroep Vandelanotte biedt niet alleen cijferdiensten aan, maar heeft ook bedrijfspsychologen in dienst die familiegesprekken begeleiden en familiale charters helpen opstellen. De belastingconsulent KPMG doet ook aan vermogensplanning en helpt klanten met huwelijkscontracten en schenkingen.

Generatiewissel

Dé motor van de bloeiende adviesmarkt voor ultrarijken is de generatiewissel in familiale bedrijven. ‘Er zijn veel vijftigers en zestigers die willen stoppen met hun bedrijf’, stelt Peperstraete vast.

In 79.000 Vlaamse kmo’s is de zaakvoerder ouder dan 50, bleek onlangs uit onderzoek van de universiteiten van Antwerpen en Hasselt. Meer dan een derde van die 50-plussers speelt met het idee zijn bedrijf binnen vijf jaar over te laten. Maar de zonen en dochters staan in veel gevallen niet te trappelen om de zaak over te nemen.

Verhoeven: ‘De kinderen hebben de keerzijde van het ondernemen gezien. Nogal wat kmo-ondernemers hebben keihard gewerkt, hun huwelijk op de klippen zien lopen en hun kinderen niet zien opgroeien. Daar heeft de nieuwe generatie vaak geen zin in.’

En zo komen duizenden ondernemingen de komende jaren op de markt. Die zijn uiteraard niet allemaal even gegeerd. Maar bij de verkoop van een goed draaiende kmo is toch snel 5 tot 10 miljoen euro gemoeid. In sommige gevallen gaat het om ettelijke tientallen miljoenen euro’s.

Verhoeven: ‘De verkoper beschikt dan plots over een grote som geld. Dat is een belangrijk moment in zijn leven, want dan moet hij beslissen wat hij ermee doet. Het is geen vanzelfsprekende oefening in het huidige lagerenteklimaat. Een gangbare verwachting voor beleggingen is een rendement van 5 tot 6 procent per jaar.

Maar vermogende ex-ondernemers stoppen hun centen vaak ook in niet-beursgenoteerde bedrijven (private equity). Voor die investeringen verwachten ze een rendement van 12 procent, omdat ze ervan uitgaan dat zeker een op de vijf projecten kan mislukken.’

Zwart geld

De generatiewissel kan tot pijnlijke familieconflicten leiden, van patriarchen die hun macht niet willen afstaan, over onenigheid over de verdeling van het patrimonium onder de nieuwe generatie tot ruzie over zwart geld. Want ondanks de talloze rondjes fiscale amnestie staan nog steeds aanzienlijke kapitalen in exotische oorden geparkeerd.

Het is de nieuwe generatie die aandringt op een regularisatie en repatriëring, klinkt het bij alle financieel adviseurs. ‘Zowel de family offices als de huidige generatie ondernemers willen niets meer met zwart geld te maken hebben’, zegt Verhoeven. ‘Ze zijn bereid hun vermogen in België te houden, op voorwaarde dat er fiscale stabiliteit is. Maar daar wringt helaas het schoentje.’

Peperstraete (Degroof Petercam): ‘Wie met een vermogen van 50 miljoen euro de zaken niet op orde heeft, neemt een kolossaal risico om vroeg of laat tegen de lamp te lopen als gevolg van de internationale uitwisseling van gegevens.’

Maatwerk

Dat betekent niet dat fiscale spitstechnologie passé is. ‘Grote vermogens raken snel internationaal verspreid. Dan loont het vaak toch de moeite de dubbelbelastingverdragen van de betrokken landen uit te pluizen’, klinkt het in het adviseurswereldje. Zo kan het in sommige gevallen interessant zijn om de overdracht van een Spaans vakantieverblijf naar de volgende generatie te organiseren via een Luxemburgs vehikel.

Terwijl Zwitserland volgens sommige financieel adviseurs aan aantrekkelijkheid inboet, blijft Luxemburg populair bij de Belgische ultrarijken. Het groothertogdom heeft de expertise in het maken van beleggingsfondsen op maat, specialized investment funds (SIF) in het jargon.

Het is precies dat soort maatwerk dat de ultravermogenden eisen. Ze zijn op zoek naar gepersonaliseerde beleggingsproducten en diensten. ‘De wealthklanten die in vastgoed investeren, verwachten vaak dat we de logistieke en materiële zorgen tot een minimum beperken, zowel in binnen- en buitenland’, geeft het Wealth Office van KBC als voorbeeld.

De ultrarijken leggen de lat hoog, maar stellen zelden extravagante eisen of geven zelden gekke opdrachten, zegt Verhoeven. ‘Het is niet zoals in de films. De wereld van de zeer vermogenden is minder glitter en glamour dan men denkt. De nieuwe generatie is no-nonsense. Maar ze wil wel af van de klusjes die haar niet interesseren, zodat ze haar tijd maximaal kan besteden aan haar passies.’