De Tijd publiceerde deze week een artikel over multi family offices waarbij C&V Family Office werd geïnterviewd
Ze zijn niet met veel en staan meestal op discretie. Toch spelen de family offices een niet te onderschatten rol in de wereld van het grote geld, als financieel adviseur van erg vermogende families.
Ze vergelijken met butlers doet de family offices, een term die uit de VS is overgewaaid en nog geen goede vertaling vond, onrecht aan. Het roept het beeld op van de bediende die in livrei klaarstaat om alle grillen van de heer des huizes in te willigen. Maar tegen de achtergrond van de klassieke Engelse traditie, waar de butler een persoonlijke assistent en een vertrouwensfiguur is van de familie waarvoor hij werkt, loopt de vergelijking al wat minder mank.
Want eigenlijk is het dat wat family offices doen: rijke families bijstaan op financieel vlak, bij het beheer van hun vermogen. In de brede betekenis van het woord. Dat betekent dat ze niet alleen advies geven, maar bijvoorbeeld ook instaan voor de contacten met private banken, vermogensbeheerders, notarissen, advocaten en fiscalisten.
We bieden een heel breed spectrum van diensten aan. Contacten met banken worden minder en minder belangrijk in het totaalaanbod. We gaan zelfs zover dat we binnen die families de volgende generaties voorbereiden op het omgaan met hun vermogen en ze bewust maken van de risico's', zegt Spaas. We denken zo veel mogelijk in het belang van de klant. Daarom zijn we soms ook een sparringpartner die al eens een transactie afraadt.
De family offices vinden hun oorsprong in de VS, waar rijke families in de 19de eeuw professionals inhuurden om hun financieel imperium te helpen besturen. Algemeen wordt aangenomen dat de legendarische magnaat John Rockefeller, die zijn fortuin vergaarde in de olie, in 1882 het eerste family office boven de doopvont hield. Het bestaat nog steeds, als Rockefeller & Co. Alleen is het intussen ook actief voor vermogenden buiten de familie.
Maar de eigenlijke oorsprong gaat nog verder terug, tot de rentmeesters die in de oudheid de bezittingen van hun meesters bestierden. Of de mandatarissen die toezagen op het vermogen van een ridder als die op kruistocht vertrok.
De VS blijken nog steeds het mekka van de family offices. Volgens de lokale beroepsfederatie Family Office Exchange zijn er naar schatting tot 11.000 in het land. In Europa en Azië komt het concept heel wat minder voor, al is het ook hier moeilijk in kaart te brengen. Een van de redenen daarvoor is dat veel spelers onder de radar opereren. Deels omdat ze liever niet het voetlicht zoeken, maar vooral omdat een aantal family offices slechts voor één rijke familie aan de slag is en dus niet naar buiten hoeft te treden. Een bekend voorbeeld van zo'n 'single family office' in ons land is Korys, het 16-koppige investeringsvehikel van de familie Colruyt. Maar ook nogal wat andere erg gegoede Belgische gezinnen hebben er een.
Er bestaat in de sector echter een vrij grote consensus dat een aantal voorwaarden vervuld moeten zijn voor er sprake is van een pure family office. 'Family offices moeten onafhankelijk zijn, mogen geen producten verkopen en enkel betaald worden door de cliënt'. Die definitie verengt het aantal pure spelers in ons land meteen tot een handvol. Buiten Portolani, Praxis en Meeschaert gaat het in hoofdzaak om Truncus (ex-VGD Family Office), C&V Family Office, Clares en het eenmansbedrijf Coris.
Dat er relatief weinig spelers zijn heeft te maken met het feit dat een family office eigenlijk iets is voor de superrijken. Logisch want je moet al over een groot genoeg kapitaal beschikken om de kosten voor de dienstverlening van een eigen of extern adviseur te kunnen dragen. 'De grens bij ons is een vermogen van 50 miljoen euro, al is dat criterium niet zo strikt. Het is eerder een richtcijfer', zegt Spaas.
Andere spelers hanteren soms lagere drempels. 'Onze klanten zitten meestal aan 5 tot 50 miljoen, al hebben we er een aantal van boven de 50', zegt Kristof Verhoeven van C&V Family Office. We kijken naar de grotere vermogens, maar doen ook eenmalige opdrachten voor kleinere fortuinen'. Vaak valt te horen dat geval per geval bekeken wordt of de family office in actie kan komen. Een kleiner vermogen kan dan bijvoorbeeld als de verwachting bestaat dat dat op relatief korte termijn fors aangroeit, bijvoorbeeld door de verkoop van een bedrijf.
Het werk van family offices is vaak intensief, wat maakt dat ze meestal weinig klanten hebben. We bedienen 15 families, in de ruime betekenis van het woord.
In de tarieven die de family offices hanteren, is niet echt een lijn te trekken. Sommige werken met forfaitaire vergoedingen of met een percentage op het vermogen. Andere worden per uur betaald. Daarnaast bestaat ook nog een systeem van premievergoedingen als de adviseur er bijvoorbeeld in slaagt een overname tot een goed einde te brengen. 'Bij ons zijn er niet twee families die hetzelfde tariefsysteem hebben', merkt Thibaut Meurice van Meeschaert op.
Volgens Spaas liggen de tarieven in België lager dan in de buurlanden. In het Verenigd Koninkrijk of Nederland is sprake van 0,5 tot 0,7 procent van het vermogen. In België is dat eerder 0,1 tot 0,3 procent. Maar in het buitenland liggen de kosten ook hoger. En Belgen vinden het sowieso moeilijk om facturen te betalen.'
Ondanks het ontbreken van een wettelijke erkenning (zie inzet) en de vaststelling dat gelijk wie morgen een plaatje met 'family office' aan zijn deur kan hangen, zijn de meeste private bankers positief over hun samenwerking met de family offices. 'Over het algemeen gaan ze professioneel te werk. Sommige zijn zelfs enorm professioneel, andere minder', zegt Wallez (ING). 'Het gebeurt wel eens dat ze er een eigen mening op nahouden en dat er een groot verschil is tussen ons advies en wat in de realiteit gebeurt.'
Het segment van de markt bleef tot nu gespaard van grote ongelukken. Al valt wel te horen dat er al eens cowboys opduiken onder de family offices. 'Maar die heb je overal.'
Artikel van 17 oktober 2013 door Bert Broens
Copyright: De Tijd